2024 Yılı Uygulanmakta Olan Vergi İstisnaları

Gelir Vergisi Nasıl Hesaplanır? 

Vergi matrahını hesaplamak için adımları sıralayalım: 

• Kişinin ücretleri toplamı ile SGK işveren payı toplanır. 

• SGK çalışan kesintileri bu toplamdan düşülür. 

• İstisnalar (çocuk yardımı gibi) bu tutardan düşülür. 

• Geriye kalan tutar vergi matrahını oluşturur. 

Geriye kalan bu tutara göre hangi vergi diliminde olduğu belirlenir ve bu dilime göre vergi hesaplanır. 

Örnek bir hesaplama yapalım: 

• Kişinin toplam ücretleri: 10.000 TL 

• SGK işveren payı: 1.000 TL 

• SGK çalışan kesintileri: 500 TL 

• İstisnalar: 1.500 TL 

Vergi matrahı hesaplaması: Toplam ücretler + SGK işveren payı- SGK çalışan kesintileri- İstisnalar = 10.000 TL + 1.000 TL- 500 TL - 1.500 TL = 9.000 TL 

Bu 9.000 TL'lik vergi matrahı, hangi vergi dilimine denk geliyorsa o dilime göre vergi hesaplaması yapılır. Örneğin, Türkiye'de 2022 itibarıyla gelir vergisi dilimleri aşağıdaki gibidir: 

• 0 - 25.000 TL için %15 

• 25.001 - 58.000 TL için %20 

• 58.001 - 148.000 TL için %27 

• 148.001 - 500.000 TL için %35 

• 500.001 TL ve üzeri için %40 

Bu dilimlerde vergi hesaplamak için 9.000 TL'yi hangi dilime koyduğunuzu kontrol edin ve o dilime göre oranı ve vergiyi uygulayın. Örneğin, 9.000 TL vergi matrahı %15'lik dilime giriyorsa: 

Vergi = 9.000 TL * 0,15 = 1.350 TL 

Bu şekilde, belirlenen vergi dilimine göre vergi hesaplanır. 

Gelir Vergisi İstinası Nedir? 

Gelir vergisi istisnası, vergi matrahından düşülerek vergi hesaplamasında dikkate alınmayan belirli gelir kalemleridir. Bu istisnalar genellikle gelir vergisi kanunlarında belirtilir ve belirli şartlar altında vergi mükelleflerine uygulanır.  Gelir vergisi istisnaları, vergi matrahının belirlenmesinde önemli bir rol oynar. İstisna olarak belirlenen gelirler, genellikle vergilendirme sisteminin adil ve dengeli işlemesi için belirlenir. Bu istisnalar, gelirin belirli bir miktarını veya belirli koşulları sağlayan belirli gelirleri vergilendirme dışı bırakabilir. 

Örneğin, bazı ülkelerde çocuk yardımı, eğitim yardımı, sağlık harcamaları gibi belirli harcamaları veya gelirleri vergiden muaf tutabilirler. Bu istisnalar, vergi yükünü hafifletmek ve belirli sosyal yardımları teşvik etmek amacıyla uygulanabilir. 2024 yılında brüt asgari günlük ücreti 666,75 TL, aylık brüt ücreti ise 20.002,50 TL olup, net ücret olarak 17.002,13 TL belirlenmiştir. Gelir vergisi istisnası, asgari ücret üzerinden vergi hesaplanmaması ilkesine dayanmaktadır. Dolayısıyla, asgari ücretten vergi kesilmemektedir. 

Asgari Ücretin Neti Nasıl Hesaplanır? 

Asgari ücretin net tutarı, brüt asgari ücretten vergi, sigorta primleri ve diğer yasal kesintilerin düşülmesiyle elde edilir. Bu kesintiler genellikle vergi kesintisi, gelir vergisi stopajı, sigorta primleri (SSK, işsizlik sigortası, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası) gibi unsurları içerebilir. 

Net asgari ücreti hesaplamak için şu adımları izleyebiliriz: 

• Brüt asgari ücretten vergi kesintisi yapılır. Vergi kesintisi, vergi dilimine göre değişebilir. 

• Brüt asgari ücretten sigorta primleri kesilir. Bu primler genellikle Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen oranlara göre hesaplanır. 

• Diğer yasal kesintiler, örneğin işsizlik sigortası ve meslek hastalığı sigortası gibi kesintiler, brüt asgari ücretten düşülür. 

• Bu kesintilerin tamamı brüt asgari ücretten çıkarıldıktan sonra kalan miktar, net asgari ücreti oluşturur. 

Örnek bir hesaplama: 

• Brüt asgari ücret: 20.002,50 TL 

• Vergi kesintisi: 1.000 TL 

• Sigorta primleri: 2.000 TL 

• Diğer yasal kesintiler: 500 TL 

Net asgari ücreti hesaplamak için: Net Asgari Ücret = Brüt Asgari Ücret- Vergi Kesintisi- Sigorta Primleri- Diğer Kesintiler 

Net Asgari Ücret = 20.002,50 TL - 1.000 TL - 2.000 TL - 500 TL = 16.502,50 TL 

Asgari Ücrette Gelir Vergisi İstisnası Nasıl Hesaplanır? 

Asgari ücretten vergi kesintisi yapılmamaktadır. Vergi istisnaları asgari ücrete göre hesaplanmaktadır. Vergi istisnaları hesaplaması aşağıdaki örneklerle açıklanmıştır: Asgari ücretin vergi matrahı Brüt Ücret + SGK İşveren Payı – SGK Kesinti vergi matrahını belirlenmektedir. Örneğin, 20.002,50 TL Brüt Ücret + 4.500,56 TL SGK İşveren Payı – 7.500,93 TL SGK Kesintisi sonucunda vergi matrahı 17.002,13 TL olarak belirlenmektedir. Kümülatif Vergi Matrahı temmuz ayında 102.012,78 TL olarak hesaplanmıştır. Bu durumda, 17.002,13 TL vergi matrahında vergi istisnası hesaplanırken 110.000 TL’ye kadar olan kısım %15, 110.000 TL üstü %20 olarak vergilendirilmiştir. 110.000,00 TL – 102.012,78 TL = 7.987,22 TL’lik kısım %15 için 1198,083 TL, 17.002,13 TL – 7.987,22 TL = 9.014,91 TL'nin %20'lik vergi hesaplaması 1802,982 TL yapmaktadır. Toplam vergi hesaplaması 3.001,07 TL olmaktadır; bu tutar vergi istisnası olarak uygulanmaktadır. 

2024 Yılı Gelir Vergisi İstisna Miktarı