Stopaj Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Gelir sahibine ulaşmadan kazanç kaynağından kesilen bir gelir vergisi türüdür.  İşverenler tarafından kurumlar veya gelir vergisine tabi olan bir kazanca ait tutarın, iş yapan kişiye ödenmesi sırasında, kanunlarla belirtilmiş oranlara göre bu tutarın bir bölümünün iş yapan kişi adına peşinen vergi dairesine ödenmesidir. Kanunlarla belirtilen ödemenin bir kısmı; gider pusulası, serbest meslek ödemeleri, personele yapılan ücret, kira ödemesi ve kâr payından kesilebilmektedir. Oluşan kazancın çalışana ulaşmadan devlet tarafından tahsil edilmesinin amacı; güvenilir, hızlı, kolay bir vergi tahsilatı gerçekleştirmek ve sistemin otomatikleştirilerek aracılara ya da vergi mükelleflerine düşen sorumlulukları azaltarak destek olunmasıdır. En basit tanımı ile ise kaynakta kesilen vergi demektedir. Stopaj mekanizmasının temel amacı; vergi tahsilatını kolaylaştırmak ve özellikle düşük tutarlı matrahların dahi vergilendirilmesinin sağlanmasıdır.

Stopaj Vergisinin Amacı Nedir?

•Vergi tahsilatının süresi uzadığında enflasyon nedeniyle değerinde düşme görülür, kaynakta kesilmesi bu değer kaybının önüne geçer. •Stopaj vergisi ödenmeden önce kesildiği için mükellefte vergi yükü hissiyatı azalır. •Vergiye, kaynakta kesilirken küsuratlar da dahil edilir. Bu yolla herhangi bir vergi kaybı görülmez. •Maliye idaresi vergileri tahsil ederken bazı maliyetlerden sorumludur, bu vergi yoluyla bu maliyetlerden kurtulur.

Stopaj Ne Zaman Ödenir?

Stopaj vergisi, Gelir İdare Başkanlığı tarafından belirlenen takvimdeki gelir veya kurumlar vergisine göre iki taksit olarak ödenebilir. Kira stopaj hesaplamaları her yıl mart ayında beyan edilirken, gelir vergisi kapsamındaki ödemesi ile mart ve temmuz aylarında yapılır. Kira ödemelerinde stopaj indirimi yapılmasına yönelik 23 Aralık 2020 tarihli, 31343 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan 3319 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 31 Mayıs 2021 tarihine kadar kira stopaj oranı %20'den %10’a indirilmiştir. Bu tarihten sonra tekrar bir uzatma söz konusu olmazsa oran yine %20 olarak uygulanacaktır. Bu tarihe kadar brüt kira tutarı üzerinden %10 oranında stopaj uygulanması mümkündür.

Stopaj Oranları Nelerdir?

Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi esas alınarak oluşturulan resmi oranlar şu şekilde sıralanabilir: •Stopaj kesintisi, işverenler tarafından ücretli çalışanlar adına yapılmaktadır. Oranlar %15, %20, %27 ve %35 olarak değişkenlik gösterebilir. •Kira ödemelerinde kiracılar tarafından %20, •Serbest meslek ödemelerinde %20, •Çiftçilerde satın alınan zirai mahsul ve hizmetlerinde borsaya tescil ettirenlerde %2; tescil ettirmeyenlerden %4, •Yıllara sari inşaat yerlerinde ise %3 oranında uygulanır.

Hangi Ödemelerde Stopaj Kesilmesi Gerekir?

•Serbest meslek ödemeleri •Gider pusulası •Personele yapılan ücret ödemesi •Kira ödemesi •Kar payları

Stopaj Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Bir stopaj kesintisi brüt ücret üzerinden hesaplanır. Örnek ile açıklayacak olursak; bir X işletmesi serbest meslek mensubu bir mühendise proje çizdirmiş ve brüt 3000 TL ödeme yapacaktır. İlgili kanunda serbest meslek mensupları için %20 stopaj kesintisi yapılması belirtilmiştir. Bu durumda işletmenin serbest meslek mensubu adına ödeyeceği stopaj miktarını hesaplayalım: Brüt Ücret: 3000 TL Stopaj Oranı: %20 Stopaj Kesintisi:3000×20/100=600 TL X işletmesi çizdirmiş olduğu proje için serbest meslek mensubu adına 600 TL stopajı maliye kurumuna ödeyerek kalan 2400 TL’yi serbest meslek mensubunun hesabına aktaracaktır. Buraya kadar sadece işveren tarafından ödenen stopajdan söz ettik. Ancak kira stopajında durum aynı değildir. Kira stopajı kiralayan değil; kiracı tarafından ödenir. Fakat bu çembere yalnızca işyeri olarak kiralanan yerler giriyor. Yani konut için stopaj uygulanmaz. Kira stopajından kiracı sorumludur. Vergi stopajı ile aynı olan tek noktası kira stopajında brüt ücret üzerinden belirli oranda hesaplanarak ödenmesidir. Brüt kira bedelinin %20'si stopaj vergisi olarak kira ödemesinin yapıldığı an vergi idaresine otomatik olarak aktarılır. Bu sayede vergi toplama işlemleri hız kazanmış olur ve işlem sorunsuzca gerçekleştirilir. Brüt bedelin %80'i ise mülk sahibine kira bedeli olarak aktarılır.

Kira Stopaj Hesaplama İşlemi

Kira stopajı, kiracı tarafından mülk sahibinin hesabına aktarılan kira bedelinden devlete ödenen kesinti miktarıdır. Bu miktar en basit halde, brüt kira bedelinin %20'si olarak hesaplanabilir. Kira sözleşmesinde brüt kira bedelinin bulunmadığı durumlarda net kira oranı 1,25 ile çarpılır veya 0,80'e bölünür. Böylelikle brüt kira bedeli hesaplanır. Örneğin; 4000 TL brüt kira bedeli olan bir dairede stopaj vergisi 4000 x %20 = 800 olarak hesaplanır. 4000- 800 = 3200 mülk sahibinin eline her ay geçen net gelir bedelidir. Kiracının her ay kira stopajını otomatik olarak ödemesi menkul sahibinin vergi ödemelerini kolaylaştıran ve vergi toplanmasındaki iş yükünü azaltan bir yöntemdir. Bu sayede ülkemizde gelir vergisi aksamadan ve gecikmeden kolaylıkla toplanmış olur.

Kira Stopajından Kimler Muaf tutulur?

Kira stopajı, kiracı tarafından yatırılan kira bedelinden her ay belirli oranda kesinti yapılarak vergi dairesine aktarılmasıyla ödenen bir vergi türüdür. Ancak bazı durumlarda vatandaşların kira stopaj vergisini ödemeleri gerekmemektedir. Kira stopajından muaf tutulan kimseler şu şekilde sıralanabilir: •Yurt dışından maaş alanlar •Yabancı konsolosluk ve elçiliklerde çalışan memurlar ya da hizmetliler •Yıllık beyannamenin gösterilmesi gereken ödemeleri gerçekleştiren kimseler