Tahsilat Makbuzu Nedir?
İki ticari taraf (satıcı ve müşteri) arasında gerçekleştirilen alım-satım faaliyetlerinde kullanılan en temel belgelerin başında gelir. Bir müşterinize bir ürün ya da hizmet sattığınızda, ödemenin bir miktarını veya tamamını aldığınızda tahsilat makbuzu kesebilirsiniz.
Örneğin, müşterinize bir satış gerçekleştirdiniz. Ödemenin bir kısmını veya tamamını aldınız; her iki durumda da tahsilat makbuzu kesebilirsiniz. Ayrıca, kredi kartı ile ödeme, havale, çek ya da elden de ödeme gerçekleşebilir, bu tür farklı ödemelerde de makbuz kesebilirsiniz.
Müşteri ve işletme arasında olumsuz bir durum olması halinde ibraz edebilir, iki tarafı da hukuki olarak güvence altına alır. Tahsilat makbuzu kesildiğinde, bir nüshası (orijinali) müşteriye teslim edilirken diğer sureti işletmede arşivlenir.
Tahsilat makbuzu, çoğu zaman tediye makbuzu ile karıştırılır. Tediye makbuzu, verilen hizmet karşılığında ödemenin kaydının tutulmasını sağlayan resmî belgedir. Ödemeyi yapan firma ya da kişi tarafından hazırlanır.
Tahsilat Makbuzu Nasıl Doldurulur?
Ödeme alındıktan sonra doldurulması gereken
tahsilat makbuzu, iki taraf arasında alacak verecek olup olmadığını belgeler. Makbuzdaki zorunlu alanların doldurulması gerekir. Hangi tarihte düzenlendiği bilgisi de belgede yer almalıdır. Tarih doğru girilmezse belge geçersiz sayılabilir. Tarih bölümüne, hizmetin satın alındığı ve ödemenin yapıldığı tarih girilmelidir.
Tahsilat makbuzu doldururken gereken bilgileri şu şekilde:
•Makbuz düzenleyen tarafın adı, soyadı, unvanı
•Makbuz düzenleme tarihi
•Ödeme yapan tarafın adı ve soyadı
•Hem yazı hem de rakam ile yatırılan tutar
•Ödeme yapılma sebebi
•Çek kullanılması halinde çek numarası ve çekin hangi bankaya ait olduğu
•Parayı alan tarafın adı, soyadı ve imzası
•Ödeme yapan tarafın bilgilerin doğruluğunu teyit ve kabul ettiğini gösteren imzası
Tahsilat makbuzu üstünde dikkat edilmesi gerekli olan bazı hususlar şöyledir:
•Tahsilat makbuzunda doldurulmayan alan varsa bu alanlar çizgi ile kapatılmalıdır böylelikle bu alanlar doldurulamaz.
•Belgede, parayı alan kişinin adı ve soyadı geçmelidir.
•Makbuzu alan kişinin doldurulan bilgileri doğru kabul ettiğine dair imzalaması gereklidir. Yalnızca imzalanan makbuz yasal bir belge özelliğine sahip olur.
Tahsilat Makbuzu Nasıl Kesilir?
Tahsilat makbuzu ödeme yapıldığı gün kesilmelidir. Bu makbuzlar resmî belge niteliği taşıdıkları için, ay sonunda kesilmesi gereken bir tahsilat makbuzunun bir dahaki ayın başında kesilirse o ayın vergilerini etkileyebilir ve devlete ödenen verginin yanlış hesaplanmasına sebep olabilir.
Makbuzdaki zorunlu alanlar ve tüm gerekli bilgiler doldurulduktan sonra tahsilat makbuzunun iki nüshası çıkarılır. İki nüsha da firma kaşesi vurularak imzalanır. Belgenin bir nüshası sizde, diğeri ise satışını yaptığınız kişinin firmasında kalır.
Tahsilat makbuzu örneği olarak aşağıdaki görseli inceleyebilirsiniz.
Tahsilat makbuzu örneği dolu olarak teslim edileceğinde gerekli tüm alanların eksiksiz bir şekilde doldurulması gerekir. Alıcının imzası ve firma kaşesi mutlaka makbuzda yer almalıdır. Ayrıca dikkat edilmesi gereken noktalardan biri ise boş kalan her alanın sonradan doldurularak işlem yapılmaması için çizilerek önlem alınması gerektiğidir.
Hangi durumlarda tahsilat makbuzu kesmenize gerek yoktur?
Aşağıdaki 3 madde yer alan unsurlar tahsilat makbuzu yerine geçer. Ayrıca tahsilat makbuzu kesmenize gerek kalmaz.
•Bir yazar kasanız varsa ve bu kasadan satış fişi kestiyseniz ayrıca bir makbuz gerekmez.
•Ödemeye dair kredi kartı slibi varsa tahsilat makbuzuna gerek kalmaz.
•Bankadan yapılan havale ya da EFT işlemi sonunda dekont alındığında da ayrıca makbuz kesmenize gerek yoktur.
Tahsilat Makbuzu Kaç Liraya Kadar Kesilir?
Maliye Bakanlığı’nın kayıt dışı işlemleri önlemek amacıyla belirlediği limite göre 7.000 TL’yi aşan ödemelerin banka, finans kuruluşları veya PTT aracılığıyla yapılması zorunludur.
24 Aralık 2015 tarihli ve 29572 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 459 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluğuna ilişkin olarak halihazırdaki 8.000 TL’lik had, 2016 yılından geçerli olmak üzere 7.000 TL’ye indirilmiştir.
13 yılı aşkın süredir yürürlükte olan bu uygulama, fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, serbest meslek erbabı, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlar, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler ve vergiden muaf esnafları kapsamaktadır.
Tahsilat ve ödemelerin finans kurumları aracılığıyla yapılmış olması tarafların o işleme ilişkin Vergi Usul Kanunu’nda yer alan belgeleri (serbest meslek makbuzu, fatura, gider pusulası vb.) düzenleme zorunluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Parça parça ödeme yapmak ise mümkün değildir. İster tek seferde ister parça parça ödeme yapın, aynı günde aynı kurum ya da kişiye yapılan ödeme işlemine ait toplam tutarının 7.000 TL’lik haddi aşmaması gerekmektedir.
İşlemlerin her biri işlem bazında belirlenen haddin altında kalsa ya da belirtilen miktarı aşsa bile aştığı işlemden itibaren işleme konu tahsilat ve ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunludur. Düzenlemeye uymayanlara ödediği ya da tahsil ettiği tutarın yüzde 5’i oranında özel usulsüzlük cezası uygulanır.
