APHB, Aylık Prim ve Hizmet Belgesi, işverenler tarafından yapılan bir sigorta türüdür. APHB ile bir işçinin günlük yaşantısı ve iş hayatı garanti altına alınır. İşverenlerin, 1 ay boyunca sigortalı personelleri için çıkardığı bir belgedir.
APHB, personelin sigortalık durumunu, sigorta kapsamını ve iş ile günlük yaşamında karşılaşabileceği problemleri SGK sigorta kapsamında karşılanmasını ve denetlenmesini amaçlar. APHB evrakı, bir işverenin bir aylık süreç içerisinde çalıştırdığı personelinin SGK tarafından belirlenen tarihte, SGK’ya sunduğu ve içeriğinde işverene dair istenen bilgilerin eksiksiz şekilde yer aldığı evraktır.
Bu evrak, iş değiştirme süreçlerinde de kullanılır ve bildirilmesi zorunludur. APHB evrakının SGK’ya teslim edilmemesi durumunda kayıt dışı personel çalıştırmış konumuna düşebilirsiniz ve bu durum yasal olarak birçok risk teşkil eder.
Bir APHB belgesinde yer alan bilgiler aşağıda sıralanmıştır.
Sigortalı bu hizmet dökümüne (4/A) e-devlet üzerinden ulaşabilir.
APHB primine dâhil olan kazançlar; sigortalı kişinin hak etmiş olduğu ücretler, prim-ikramiye gibi sigortalı kişinin haklarına ilişkin yapılan ödemeler ve sigortalı kişiler için özel sağlık sigortası veya bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarlar şeklindedir.
APHB belgesini hazırlamak isteyen işverenler için, SGK bırakılan boşlukların doldurulması gereken sabit bir form hazırlamıştır. Bu form, SGK tarafından temin edilebilen bir taslaktır ve doldurulup yine bu kuruma iletilir.
İşverenin:
Çalışanın:
İlgili belgede doldurulması zorunlu olan, işçi ve işveren ile ilgili kısımlar eklenmelidir.
APHB, işveren tarafından bir sonraki ayın 23’üne kadar internet üzerinden verilmelidir. İnternet üzerinden bu tarihe kadar bildirge verilemediyse kâğıt ortamında SGK’ya bildirimde bulunulmalıdır. Bildirge gerekli şekilde düzenlendikten sonra işveren tarafından onaylanarak www.sgk.gov.tr adresi üzerinden SGK’ya gönderilir. Eğer bildirge geç verildiyse sigortalı başına aylık asgari ücretin 1/5’i kadar ceza uygulanır. Eğer bildirge verilmediyse işverene aylık asgari ücretin iki katı tutarında ceza kesilir.
İşverenleri bünyesinde çalıştırdığı sigortalı çalışanları başka bir işverene geçici olarak devrettiğinde, o sigortalı işçiyi devralan diğer işveren bildirgeyi aynı süre içinde asıl işverenin iş yerinde bildirmekle yükümlüdür. Bu durumda işveren bunları göz önünde bulundurarak bu işçilerin bildirimleri için bir süre belirlemeli ve bu süre içinde belge türünü seçip bu türde kuruma bildirim yapmalıdır.
APHB, SGK’ya sunulan evrak olmasından ötürü net maaş ile değil, brüt maaş ile teslim edilen bir evraktır. Çalışan tarafında APHB’de yer alan ücretlerin, alınan maaş değil, personelin işverene genel maliyetinin bir ifadesi olduğu bilinmelidir. İşletmelerin bir kısmı net maaş üzerinden anlaşıp, brüt anlamında değişken giderler ile çalışsa da kimi işletmeler de personeli ile brüt maaş konusunda anlaşıp, yıl içindeki vergi kaynaklı değişimleri maaşa yansıtmaktadır.
Hizmet dökümünde 506 / APHB; 506 sayılı kanun gereği hazırlanan aylık prim ve hizmet bildirgesi verilmesinin zorunluğunu belirtir. Sigortalı çalışan, aylık sigorta bilgilerini görmek istediğinde hizmet dökümüne bakabilir. İhtiyaç duyulan bilgiler detaylı olarak burada yer alır. 4/A APHB kısmında 506 olarak görünen hizmetler, 2008/10. aydan önceki SSK kapsamındaki çalışmaları gösterir. 01 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı çalışanlar 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabidir. 2008/10 dönemi sonrasın da ise APHP sigorta türü 5510 SK 4/A olarak hizmetler sistemde görünür.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun uygulanmasına yönelik hazırlanan İşveren Uygulama Tebliği, 2012/Eylül döneminde yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. İşveren Uygulama Tebliği hükümleri doğrultusunda e-bildirge sisteminde değişiklik yapılarak aylık prim ve hizmet belgelerine meslek kodları ile meslek unvanları eklenmiştir.
Meslek kodları, işçinin işyerinde yapmış olduğu işe uygun bir şekilde bildirimine olanak sağlayan kodlardır ve bu meslek kodları, çalışanlar için zorunlu hale gelmiştir. APHB meslek kodu, 506 sayılı Kanuna tabi olarak bildirilen SSK hizmetleri için işveren tarafından seçilen sigortalı meslek kodudur. İşveren tarafından kodla bildirim zorunludur. Aylık prim ve hizmet belgesinde çalışanların meslek kodlarının girilmesi zorunludur. 506 sayılı kanuna göre verilen bildirgeler için o dönemde meslek kodları zorunlu olmadığından burası boş çıkacaktır.
