Vergi Usul Kanunu’nun 236. maddesine göre düzenlenen ve kâğıt Serbest Meslek Makbuzu ile aynı göreve ve yasal niteliklere sahip, tek farkı elektronik ortamda düzenlenmesi olan ve serbest meslek erbapları tarafından düzenlenen makbuzdur. Serbest Meslek Makbuzu, dijital ortamda muhafaza ve ibraz edilebilir. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı’na elektronik ortamda raporlanabilen bir belge olma özelliğine sahiptir.
E-Serbest Meslek Makbuzu’nun, e-ortamda elektronik sertifikayla imzalanarak düzenlenmesi gerekir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından oluşturulan e-Serbest Meslek Makbuzu uygulaması aracılığıyla alıcıya iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesi zorunlu bir işlemdir.
E-Serbest Meslek Makbuzu’ndan faydalanma yöntemleri aşağıdaki gibidir:
Gelir İdaresi Başkanlığı Portalı: GİB’e bağlı e-Belge sistemi, kayıtlı e-Serbest Meslek Makbuzu’nu sorgulamanıza olanak tanır. https:/ebelge.gib.gov.tr/esmmsorgula.html linki üzerinden ulaşım sağlayabilirsiniz. Karşınıza çıkan ekranda boş satırlara gerekli bilgileri yazarak sisteme girebilirsiniz.
Özel Entegrasyon: Geliştirilen yazılımlar ile elektronik ortamda Serbest Meslek Makbuzu kesmenize olanak tanıyan programları geliştiren şirketlerin verdiği hizmetler ile entegrasyonu sağlayarak e-Serbest Meslek Makbuzu düzenleyip kesebilir ve müşterilerinize gönderebilirsiniz. e-Serbest Meslek Makbuzu hizmeti vermek isteyen özel entegratörlerin Başkanlıktan e-Serbest Meslek Makbuzu özel entegratörlüğü izni alması gerekir. Bu izne sahip olmanın koşulları www.efatura.gov.tr adresinde yer alan kılavuzda yazılıdır.
Doğrudan Entegrasyon: Tercih edilen bilgi – işlem sistemleri, GİB’e ait Başkanlık sistemlerine entegre edilerek kullanılabilir. Şirket bünyesinde geliştirilip kullanılan sistemler ile şirketinize ait birimin kontrolünde GİB ile entegrasyon sağlanır. Bu şekilde dışarıdan destek alınmaksızın şirkete ait sistem ile e-Serbest Meslek Makbuzu düzenleme, kesme, müşteriye gönderme işlemleri gerçekleştirilebilir.
E-Serbest Meslek Makbuzu’nun Özellikleri Nelerdir?
- Vergi Usul Kanunu’nun hükümlerine uygun olarak, serbest meslek erbabının mesleki faaliyetlerine göre düzenlenen bir evraktır.
- Yasal olarak kâğıt ortamında düzenlenen Serbest Meslek Makbuzu’ndan hiçbir farkı yoktur.
- Hizmeti alan tarafın talebi üzerine Serbest Meslek Makbuzu, kâğıt üzerinde ya da elektronik ortamda düzenlenebilir.
- Dijital ortamda muhafaza ve ibraz edilebilme özelliğine sahiptir.
- Hizmet sağlayıcı özel entegratör ile günlük olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’na raporlanır.
E-Serbest Meslek Makbuzu’nun Avantajları Nelerdir?
- Elektronik ortamda hazırlayacağınız Serbest Meslek Makbuzu ile hem kâğıt israfını hem de fazla maliyeti önleyebilirsiniz.
- E-Serbest Meslek Makbuzu ile arşivleme, baskı, depolama ve postalama gibi maliyetlerin tümünden vazgeçmeniz mümkün hale gelir.
- E-Serbest Meslek Makbuzu’na ait sistemde kayıtlı bulunan belgelerinizi 10 yıl süresince saklayabilir, e-Arşiv sayesinde olası veri kayıpları son bulabilecektir. Bu şekilde, dilediğiniz e-Serbest Meslek Makbuzu’nu istediğiniz an bulabilirsiniz.
- E-SMM kullanımı, hatalı ya da eksik işlem yapma ihtimalini en aza indirir. Bu sayede, elektronik ortamda Serbest Meslek Makbuzu oluşturacak olan herkese kolay ve hızlı işlem süreciyle zaman tasarrufunu beraberinde getirir.
- E-Serbest Meslek Makbuzu, SMS ve e-mail olarak düzenlenerek gerekli kişilere gönderilebilir. Makbuzu alan taraf bu makbuzu muhasebe kayıtlarına işleyebilir.
- Elektronik ortamda oluşturulan Serbest Meslek Makbuzları, sağladığı kâğıt vb. tasarruflar ile çevreyi korumak adına doğru bir seçenek haline gelir.
E-Serbest Meslek Makbuzu’na Nasıl Geçilir?
E-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına geçebilmeniz için mali mühür ya da e-imzaya sahip olmanız gerekir. Mali mühür sahibi olmak demek GİB’in düzenlediği mali mühür sertifikasına sahip olmak anlamına gelir. Bu mührü alabilmeniz için TÜBİTAK’a bağlı bulunan Kamu Sertifikasyon Merkezi internet sitesine girerek başvurunuzu gerçekleştirmeniz ve sertifika ücretini ödemeniz gerekir. Süreci tamamladıktan sonraki 3-10 gün içinde sertifikanız elinize ulaşır. E-imza ya da mali mühür sahibi olduktan sonra e-SMM uygulamasından yararlanma yöntemlerinden ihtiyacınıza en uygun olanı tercih edip kurulumu gerçekleştirdikten sonra e-SMM ile ilgili tüm işlemleri yürütebilir hale gelirsiniz.E-Serbest Meslek Makbuzu’na Eklenmesi Gereken Bilgiler Nelerdir?
Serbest Meslek Makbuzu’nda mutlaka bulunması gereken birtakım bilgiler e-Serbest Meslek Makbuzu’nda da bulunmalıdır. Bu bilgiler aşağıdaki gibidir:- Müşteriye ait isim, soy isim ya da unvan, adres, vergi mükellefi ise vergi dairesi, vergi kimlik numarası ya da T.C. kimlik numarası,
- Serbest meslek erbabına ait isim, soy isim, adres, vergi dairesi, vergi kimlik numarası ve T.C. kimlik numarası,
- Alınan paranın miktarı e-Serbest Meslek Makbuzu’nda yer alır. Varsa vergi tevkifatı tutarları ile KDV tutarları ayrıntısıyla belirtilir.
- Belgenin içeriğinde belge numarası, belge düzenlenme tarihi (tarih, saat, dakika olarak) bulunur.
- Mükelleflere ait bilgilere ek olarak ihtiyaç halinde başka bilgilere de yer verilebilir.