Kurum veya yapılacak alım satıma göre fatura türleri değişebilir. İşlem amacına göre; satış faturası, irsaliyeli fatura, proforma fatura ve iade fatura olmak üzere 4 çeşit fatura vardır.
Satış Faturası Nedir?
Satılan bir mal veya hizmetin karşılığında düzenlenen faturalardır. Düzenlenen fatura sayesinde yapılan satış belgelendirilerek yasal hale getirilmiş olur.
Satış faturalarında,satılan ürünün cinsi, ismi miktarı, birim satış fiyatı ve toplam bedeli gibi bilgiler yer almaktadır.
İrsaliyeli Fatura Nedir?
Satış faturası ve sevk irsaliyesi değeri taşıyan belgeye irsaliyeli fatura denir.
İrsaliyeli Faturada Olması Gerekenler;
•İrsaliyeli faturayı düzenleyenin adı soyadı, ticari unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası
•Alıcının adı soyadı, adresi, ticari unvanı, varsa vergi dairesi ve hesap numarası
•Malın nereye sevkedildiği
•Malın ya da hizmetin miktarı, cinsi, tutarı
•İrsaliyeli faturanın düzenlendiği saat ve tarih
•İrsaliyeli faturaya ait sıra ve seri numarası
•İrsaliyeli faturayı düzenleyen kişinin imzası
•KDV oranı ve tutarı
•İrsaliyeli fatura ibaresi
•Maliye Bakanlığı klişesi ya da noter tasdiki
İrsaliyeli Fatura Nasıl Düzenlenir?
İrsaliyeli faturada yer alması gereken bilgilerin eksiksiz olması gerekir. 1 asıl 2 örnek olacak biçimde düzenlenmesi gerekir. 3 nüsha düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır. 2 nüshası, yoklama ve denetimlerde ibraz edilmek üzere malı taşıyan araçta bulundurulmalıdır.
İrsaliyeli Fatura ile Fatura Arasındaki Fark Nedir?
•Normal fatura 2 nüsha (en az) halinde düzenlenir. İrsaliyeli fatura 3 nüsha (en az) olarak düzenlenir.
•İrsaliyeli faturada Maliye Bakanlığı klişesi ya da noter tasdiki bulunur.
•İrsaliyeli faturanın üzerinde "İrsaliyeli Fatura" ibaresi yer alır.
•İrsaliyeli faturada malın nereye ve kime sevk edildiği bilgilerine yer verilmelidir. Normal faturada sevk bilgileri yer almaz.
Proforma Fatura Nedir?
Alıcıya düzenlenecek olan faturanın mali yükümlülüğü bulunmayan ön faturasıdır, teklif faturası da denilebilir. Proforma fatura karşılığı hizmet veya ürün verilmediği için ödeme de yapılmaz. Maliye açısından ve kanunen hiçbir sorumluluğu yoktur. İsteyen her işletme proforma faturayı kullanabilir. Fatura üzerinde proforma fatura ibaresi olmak zorundadır.
Proforma faturada ne tür bilgiler bulunur?
•Satıcı ve alıcının adı soyadı, ünvan, telefon ve adres bilgileri
•Fatura tarihi ve fatura numarası
•Hizmet veya ürün muhteviyatı
•Hizmet veya ürün bedeli
•Ödeme şekli
•Navlun ve sigorta prim ücretleri
•Ürünün menşei
•Malların ağırlığı, ebatları, miktarı
•Ürünün ambalaj özellikleri
•Sevkiyat türü
•Faturayı hazırlayanın imzası
•Proforma Fatura" ibaresi mutlaka yazılmalıdır.
İade Faturası Nedir?
Müşteri tarafından alınan bir ürünün satıcıya iade edilmesi halinde düzenlenen faturadır. İade faturası ile satın alınan ürünün tamamı veya bir kısmı iade edilebilir.
İade Faturasında Bulunması Gereken Bilgiler
•‘İade Faturasıdır’ ibaresi
•Satış faturasındaki seri numarası ve tarihi
•İade edilen malın miktarı, birim bedeli ve toplam bedeli
Vergilendirmeye Bağlı Fatura Türleri Nelerdir?
Vergilendirmeye bağlı fatura çeşidini tevkifatlı fatura, ÖİV’li fatura, ÖTV’li fatura ve stopajlı fatura oluşturur.
Tevkifatlı Fatura
Tevkifat, kesinti demektir. Tevkifatlı fatura; fatura üzerindeki verginin alıcı ve satıcı arasında paylaşılmasıdır.
Hangi Kuruluşlar Tevkifat Yapabilir?
•Genel bütçe kapsamındaki daireler
•Katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bunlara bağlı birlikler
•Döner sermaye sistemiyle çalışan kuruluşlar
•Kamu kurumu özelliğine sahip mesleki kurumlar
•Yasalarla kurulmuş ya da tüzel kişiliğe sahip emekli ve yardım sandıkları
•Bankalar
•Kamu İktisadi Kurumları ve İktisadi Devlet Örgütleri
•Özelleştirme boyutundaki kurumlar
•Organize endüstri bölgeleri ve bütün borsalar (menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları)
•Yüzde 50'den fazla hissesi doğrudan yukarıda olan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan kurum, kuruluş ve işletmeler
•Hisseleri, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören şirketler.
Tevkifat yapılabilecek bazı hizmetler:
•Yapım işleri ve bu işlere ilişkin mühendislik-mimarlık hizmetleri
•Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri
•Özel güvenlik hizmetleri
•Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tamirat
•Bakım ve onarım hizmetleri
•Yemek servisi
•Danışmanlık ve denetim hizmetleri
•Yapı denetim hizmetleri
Tevkifat oranları nedir?
•Yapım işleri ve bu işlerle beraber yapılan mimarlık, mühendislik ve etüt, proje hizmetleri %30
•Danışmanlık, plan, proje, etüt, denetim vb. hizmetler %90
•Demirbaş, makine, teçhizat ve taşıtların onarım, bakım ve tadilatları %50
•Yemek servis ve organizasyon hizmetleri %50
•İşgücü temin hizmetleri %90
•Yapı denetim hizmetleri %90
•Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri, çanta ve ayakkabı dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri %50
•Turistik mağazalara verilen müşteri bulma hizmetleri %90
•Spor kulüplerinin yayın, reklam ve isim hakkı gelirlerine konu işlemleri %90
•Çevre, temizlik ve bahçe bakım hizmetleri %70
•Servis taşımacılığı hizmetleri %50
•Baskı ve basım hizmetleri %50
•5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alanların hizmet alımları %50
•Orman işletme müdürlüklerine verilen hizmetler (orman ve ağaç ürün teslimleri) %50
•Basın ilan hizmetleri %50
•Külçe metal teslimleri %70
•Hurda atık teslimi %90
•Bakır, çinko ve alüminyum ürünlerinin tesliminde %70
•Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklardan elde edilen hammadde teslimi %90
•Pamuk, tiftik, yün, ham post ve deri teslimi %90
ÖTV’li Fatura
Özel Tüketim Vergisi Kanununun 15. maddesi hükmü uyarınca, vergiye tabi işlemlere ait ÖTV, düzenlenecek fatura veya benzeri belgelerde ayrıca gösterilir.
ÖİV’li Fatura
Mobil bilişim hizmetlerine uygulanan vergi ÖİV (Özel İletişim Vergisi)'dir. Özel İletişim Vergisi, tüm mobil iletişim hizmetlerine uygulanmaktadır. ÖİV vergisi GSM aboneleri tarafından ödenir ve GSM operatörleri tarafından tahsil edilir. GSM operatörlerinin kestikleri faturalara ÖİV olarak yansır.
Stopajlı Fatura
Hasılatın ilgililere ödenmesi aşamasında kaynakta kesilen ve o ilgili adına vergi dairesine yatırılan bir vergidir.
Stopaj vergisinin amacı vergilerin tahsilinin kolaylaştırılması ve düşük tutarlı matrahların da vergilendirilmesinin yapılmasıdır.
Hangi Ödemelerden Stopaj Kesilir?
•Personele yapılan ücret ödemesi
•Gider pusulası
•Serbest meslek ödemeleri
•Kira ödemesi
•Kar payları
Stopaj Hangi Tarihte Ödenir?
GİB tarafından her yılın başında belirtilen vergi takvimine göre iki eşit taksit olarak ödenir. Kira stopaj hesaplamaları her yıl mart ayında beyan edilir. Gelir vergisi stopaj ödemesi ise her yıl mart ve temmuz aylarında gerçekleştirilir.
Ödeme Zamanına Göre Fatura Türleri Nelerdir?
Ödeme zamanına göre, açık ve kapalı olmak üzere 2 çeşit fatura vardır.
Açık Fatura Nedir?
Ürün ya da hizmet tesliminde, müşterinin mal veya hizmet bedelini faturanın düzenlendiği anda ödemeyip, daha sonra (vadeli) ödeyecek olması halinde düzenlenen faturadır.
Açık fatura düzenlenirken (vadeli satış yapıldı zaman) kaşe ve imza faturanın üst bölümüne atılır. Açık faturada müşterinin borcu da açık anlamında yani ödenmemiş anlamındadır.
Kapalı Fatura Nedir?
Mal veya hizmet tesliminde müşterinin, mal veya hizmet bedelini, faturanın düzenlendiği anda (peşin) ödemesi durumunda düzenlenen faturadır. Peşin ödemeli satış yapıldığı zaman, fatura tutarının peşin alındığını göstermek için faturanın alt bölümüne kaşe vurulur ve imzalanır. Bu da müşterinin borcu kapalı yani borç ödendi anlamına gelmektedir.
Gönderim Yöntemine Göre Fatura Türleri Nelerdir?
Gönderim yöntemine bağlı olarak baskılı ve dijital olarak iki çeşit fatura vardır.
Baskılı Fatura Nedir?
Yetkili matbaalarda standartlara uygun olarak basılmış olan faturadır. Matbu fatura olarak da bilinmektedir.
Dijital Fatura Nedir?
GİB'in belirlediği standartlarda, bir faturada yer alması gereken bilgilerin yer aldığı, alıcı ve satıcı arasındaki iletiminin GİB üzerinden gerçekleştirildiği elektronik faturalardır. Dijital faturalar, kâğıt faturalarla aynı hukuki özelliklere sahiptir. Dijital faturalar 2 çeşittir;
•E- Fatura
•E- Arşiv Fatura
E- Fatura Nedir?
Elektronik fatura mükelleflerine düzenlenen dijital faturadır. Faturanın elektronik ortamda oluşturularak alıcıya elektronik ortamda gönderilmesi ve muhafaza edilmesidir.
E- Fatura hakkında detaylı bilgi edinmek istiyorsanız https:/www.hesapbilir.com/e-fatura-e-arsiv sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
E- Arşiv Fatura Nedir?
E-Arşiv Fatura, e-Fatura mükellefi olmayan kişi ve kuruluşlara düzenlenen dijital faturadır. E-Arşiv Fatura sisteminde, e-Fatura'dan farklı olarak, oluşturulan faturalar, GİB üzerinden alıcısına ulaştırılmaz. E-Arşiv Faturayı e-posta veya yazıcıdan çıktı olarak müşterinize gönderebilirsiniz
