Ticari alım-satım faaliyetleri ile fatura kesmek adeta birbirinden ayrılmaz bir ikili gibidir. Bir başka deyişle bir ürün veya hizmet satışı gerçekleşiyor ise bunun faturalandırılması zorunludur. Satışı yapan tarafın fatura düzenlemeleri gerekir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 353. maddesine göre, fatura kesilmesi ve alınması gerektiği halde, bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda hem satışı yapan hem de satın alan tarafa cezai işlemler uygulanır.

Faturasız Satış Yapılabilir Mi?

Fatura, bir satış işlemi yapıldığının kanıtıdır. Bir nevi hem satıcı hem de satın alıcı için güven teşkil eder. İki tarafın herhangi bir anlaşmazlığı durumunda fatura, belgeleyici nitelik taşır. Bu nedenle çok temel ve zorunlu bir kural olarak, ticaret yapacaksanız kuralına uygun bir şekilde yapmanızda fayda var diyebiliriz. Burada bir parantez açarak fatura kesmek için vergi mükellefi olmanın şart olduğunu yani şirket kurmak gerektiğini de hatırlatalım. Peki, freelance hizmet verenleri ya da düzenli bir kazancı olmadan belirli periyotlarda iş yapanları düşündüğümüzde bu kişilerin de fatura kesmek için şirket kurması zorunlu mudur? Yukarıda belirttiğimiz gibi bir durum içerisindeyseniz şirket kurmadan da fatura düzenleme imkanına sahip olup gider pusulası hazırlayabilirsiniz. “Faturasız ürün satmanın cezası ne kadar?” sorusunu da hemen yanıtlayalım. Vergi Usul Kanunu’nda göre düzenlenmemiş faturaların her birine özel usulsüzlük cezası kesilir. İlgili madde şu şekildedir; "Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, verilmesi ve alınması icabeden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması, düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken Maliye Bakanlığınca belirlenen zorunlu haller hariç olmak üzere kâğıt olarak düzenlenmesi ya da bu Kanunun 227 nci ve 231 inci maddelerine göre hiç düzenlenmemiş sayılması halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için 240 Türk lirasından aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir." 2022 takvim yılında düzenlenmesi gereken her bir fatura için kesilecek asgari ceza tutarı 500 TL’dir. Bu fatura tutarına bakılmaksızın belirlenen ceza tutarıdır. 2021 yılında ise, 380 TL idi. Fatura düzenlememenin cezası, faturada yazılması gereken tutarın yüzde 10’u kadardır. Fatura düzenlenir ancak tutar eksik yazılırsa kesilecek ceza, tutar farkı üzerinden hesaplanır. Asgari tutarın yanı sıra fatura düzenlememenin üst sınırı da vardır. 2022 yılında toplam ceza üst sınırı 250.000 TL olarak belirlenmiştir. Tutarlardan da anlaşılacağı üzere, faturasız ürün satışı gerçekleştirmek şirketler için son derece risklidir.

İnternetten Faturasız Ürün Satmak Mümkün Mü?

Bir diğer sıkça karşılaştığımız soru da e-ticaretin yükselişine bağlı olarak internetten satış yapanların fatura düzenleme zorunluluğu olup olmadığı üzerine. İnternetten de olsa yapılan faaliyetten edinilen gelirin vergilendirilmesi gerekir. İster pazaryerlerinde mal ve hizmetlerinizi sergileyin, ister sosyal medya mecraları aracılığıyla e-ticaret faaliyetlerinizi sürdürün her durumda bu satışın gelirini vergilendirmelisiniz. Aksi durumda pazaryerlerinin ciddi yaptırımları söz konusu olabilir. E-Ticaret yapmak, bildiğiniz üzere kargolamayı da içinde barındıran bir süreç. Müşteriye ulaştırmak için satışını yaptığınız ürünü kargoya taşıma belgesi yani irsaliye ile vermeniz gerekir. Yani, faturasız satış yaptığınız durumda;
  • Ürün satışını gerçekleştirdiğiniz pazaryerinin yaptırımları,
  • Karayolları Kanunu’na bağlı kargolama sürecinde irsaliyenin olmamasına dair tespit edilen yaptırımlar,
  • Gelirler İdaresi Başkanlığı’nın cezai yaptırımları devreye girer ve bu durum şirket kapamaya kadar gidebilecek büyük risk ve sorunlara sebebiyet verir. Bu nedenle satışlarınızı faturasız kesme gibi bir hataya düşmeden ticari faaliyetlerinizi gerçekleştirmeniz şirketinizin bugünü ve yarını için büyük önem taşır.
Bunun için bir şahıs şirketi ya da limited şirketi kurarak vergi açılışınızı yapabilirsiniz. “Hangi tip şirket kurmalıyım?” gibi bir tereddüt içerisinde iseniz bu konuyu detaylıca ele aldığımız "Şahıs şirketi mi limited şirket mi kurmalıyım?" yazımıza göz atabilirsiniz. E-Ticaret yapıyorsanız dijital fatura kullanmanın bu sürece ne denli kolaylık sağladığını da atlamayalım. E-Ticaret için e-fatura kullanımı oldukça yaygındır. Faturanızın elektronik belge olarak düzenlenmesi için e-faturaya geçiş yapmanız gerekir. E-Fatura kullanıcısı iseniz müşterinize e-arşiv faturası düzenleyip yazıcıda yazdırabilir ve bu belgeyi ürünle kargoya verebilirsiniz. Ayrıca, müşterinin e-posta adresine e-arşiv faturasını iletebilirsiniz. Bu süreçler ne kadar kısa sürede gerçekleştirilirse müşteri için de güven hissiyatı o kadar gelişir.

Faturasız Mal Almak Suç Mu?

Bir de işin müşteri tarafı var tabii. “Tüketiciler de faturasız bir ürün aldığında suç işlemiş sayılıyor mu?” diye merak ediyorsanız cevabımız, evet. Faturasız ürün almak da suç teşkil eder. Faturasız satın alınan ürünün çalıntı ya da kaçak olma ihtimali de göz önünde bulundurulması gerekenler arasındadır. Bu nedenle hem geleneksel hem de e-ticaret yoluyla alışveriş yaparken güvenli yerlerden alışveriş yapmaya özen göstermeli, ürün faturası olup olmadığının takibinde olunmalıdır. Tüketicinin faturasız mal alma suçuna karşın cezai yaptırımlar söz konusudur. Böyle bir durumda tüketiciye kesilecek ceza, fatura almak zorunda olanlar için ifade edilen cezanın beşte biri kadardır. Son yıllarda e-ticaretin büyümesi ve her geçen gün satın alma süreçleri ilk aşamadan sona kadar zenginleştiği için tüketicilerin de çok daha bilinçli bir deneyime sahip olduğunu görüyoruz. Tüketiciler ürüne dair pek çok detaya hâkim olmak isteyerek aksi durumda şikayetçi olabilme haklarının farkında olarak satın almalarını sürdürüyor. Son olarak tüketiciler tarafından merak edilen "Faturasız ürün iadesi olur mu?" sorusuna da açıklık getirelim. Pek çok mağazada ve satış yerinde “Fiş ve fatura olmadan ürün iadesi yapamadıklarına dair bir söylem söz konusudur. Yaptığımız araştırmalar neticesinde, mevzuata göre bir ürünün iadesi için fiş ve faturanın gösterilme zorunluluğu aslında yoktur. Bu nedenle her işletme iade ile ilgili kendi politikalarını yürütmektedir.