Fiyat farkı, satışın ardından meydana gelebilen, karşılıklı çalışan şirketlerin arada bir yaşayabildiği bir durumdur. Faturanın eksik ya da fazla kesilmesi halinde yeniden bir ücret ödenmesi veya alınması gerektiği durumlarda hazırlanan faturaya, fiyat farkı faturası denir. Fiyat farkı faturasını, Katma Değer Vergisi’ni de ilgilendirdiği için dikkatle hazırlamak gerekir. Peki fiyat farkı faturası nasıl hazırlanır? Fiyat farkı faturası muhasebe kaydı nasıl yapılır?
Fiyat farkı faturası nasıl kesilir? Fiyat farkı faturası ile ilgili bilinmesi gerekenler
- Fiyat farkı ortaya çıktıysa ilgili dönem içinde alıcı veya satıcı tarafından faturalandırılır. Fiyat farkı, faturalandırma işlemi sırasında KDV’ye tabi tutulur.
- Satılan ürün veya hizmetin tabi olduğu KDV oranına göre fiyat farkı faturası oluşturulur. Mesela gıda için KDV oranı %8 iken gıda ürünü için fiyat farkı faturası oluşturuluyorsa KDV %8 olarak hesaplanır. Fiyat farkı olan ürün, istisnai olarak KDV’den muafsa fiyat farkı faturasından da KDV alınmaz.
- Fiyat farkı faturası oluştururken asıl faturaya atıfta bulunulur. Örneğin 50 bin TL’lik bir gıda faturası kesilmişse ve faturanın 10 bin TL eksik alındığı fark edilmişse 10 bin TL’lik fiyat farkı faturasında 50 bin TL’lik faturaya atıf yapılır. Böylece asıl ürün veya hizmet anlaşılır ve Maliye çalışanları kolayca eşleştirme yapabilir.
- Nihai tüketici ile fiyat farkı sorunu yaşanmışsa fark müşterinin aleyhine ise işletme fiyat farkı faturası düzenler. Fark müşterinin lehine ise müşteri gider pusulası ile fark iadesinde bulunur, farka ait olan KDV indirimi yapılır.
Fiyat farkı faturaları nasıl muhasebeleştirilir?
KDV Kanunu’nun 35. maddesi “Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltir. Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şarttır.” der. Buna göre, fiyat farkları, ilgili maddedeki “…sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde” ifadesinden hareketle matrah değişikliği olarak yorumlanır.
Satış işleminin muhasebeleştirilmesi
İşletmemiz alıcısı olan x… Ltd. Şti.’ye 10 birim malı birim başına 10,00 TL + Kdv olarak satış yapmıştır. Fatura düzenlenirken yanlışlıkla birim fiyatı 9,00 TL olarak düzenlenmiştir. İşletmemiz bir başka faturada bunu x…. Ltd. Şti.’ye fiyat farkı faturası olarak yeni bir fatura düzenlemelidir. Bu iki işlemin muhasebe kaydı aşağıda bilginize sunulmuştur.
_______________________________ / _____________________________
120.01 x… ltd. şti. 106,20
600.18 Yurtiçi Satışlar 90,00
391.18 Hesaplanan Kdv 16,20
Satış işleminin kaydı
_______________________________ / _____________________________
_______________________________ / _____________________________
120.01 x… ltd. şti. 11,80
600.20 Fiyat Farkı Hes. 10,00
391.18 Hesaplanan Kdv 1,80
Fiyat farkının kaydı
_______________________________ / ____________________________
Gerekçe: firmamız burada alıcısına daha önceden bir hizmet ve/veya mal satışında bulunmuştur. Lakin faturada meydana gelen eksiklik nedeniyle (birim adedinde ve/veya birim fiyatının eksik yazılmasıyla) yeni bir fatura düzenlenerek eksiklik ortadan kaldırılmıştır.
Alış işleminin muhasebeleştirilmesi:
İşletmemiz satıcısı olan ABC Ltd. Şti.’den 10 birim malı birim başına 8.00TL + Kdv olarak alış yapmıştır. Satıcı firma faturayı düzenlerken yanlışlıkla birim fiyatı 6,00 TL olarak düzenlenmiştir. Satıcı firma işletmemize bir başka faturada bunu fiyat farkı faturası olarak yeni bir fatura düzenlemelidir. Bu iki işlemin muhasebe kaydı aşağıda bilginize sunulmuştur.
_______________________________ / _____________________________
153.01 Ticari Mallar Hes . 60,00
191.18 İndirilecek Kdv. 10,80
320.01 Y…Ltd. Şti. 70,80
Alış işleminin kaydı
_______________________________ / _____________________________
_______________________________ / _____________________________
153.02 Fiyat farkı Hes. 20,00
191.18 İndirilecek KDV 3,60
320.01 Y…Ltd. Şti. 23,60
Fiyat farkının kaydı
_______________________________ / _____________________________
Gerekçem: Firma burada satıcısından daha önceden bir hizmet ve/veya mal alışında bulunmuştur. Fakat faturadaki eksiklik sebebiyle (birim adedi ve/veya birim fiyatının eksik yazılmasıyla) yeni bir fatura düzenlenmiş, sorun ortadan kaldırılmıştır.
**Firmamıza alıcıları tarafından fiyat farkı faturası düzenlenirse muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır. (KDV oranı %18 varsayımıyla)
_______________________________ / _____________________________
612.02 Fiyat Farkı İndirimi Hes. 100,00
191.46 Satış İade İnd. Kdv Hes. 18,00
120. Alıcılar Hes. 118,00
_______________________________ / _____________________________
Firmamız tarafından satıcılarına fiyat farkı faturası düzenlenirse muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır. (KDV oranı %18 varsayımıyla)
_______________________________ / _____________________________
320. Satıcılar Hes.. 118,00
153.90 T.Mal Alış İade. 100,00
391.46 Alış İade Hes Kdv. 18,00
_______________________________ / _____________________________
