Ölçeği ne olursa olsun her işletmenin muhasebe kaydı tutması gerekir. Muhasebenin gerektirdiği işlemleri doğru ve eksiksiz yapabilmek için kayıtların nerede ve nasıl tutulacağını bilmek de oldukça önemlidir. Muhasebe hesap kodları, muhasebe sisteminin temelini oluşturur. Bu sebeple, tutulacak tüm kayıtların hangi hesaba kaydolacağı ve nasıl takip edileceği Tek Düzen Hesap Planı’nı ve kodların ne anlama geldiğini bilmekten geçer.

Muhasebe Hesap Kodları Nedir?

Muhasebeye ait 4 ana görev mevcuttur. Bu görevler kayıt, sınıflandırma, raporlama ve analiz etme şeklinde sıralanabilir. Şirkete ait fatura, kasa, banka gibi günlük muhasebe işlemleri şirketin mevcut muhasebe sistemine kaydedilir. Yapılan bu kayıtlar, yüzlerce hatta binlerce olabileceği gibi büyük ölçekli şirketlerde on binlere dayanan muhasebe kaydı bulmak da mümkündür. Bu kayıtların çoğaldıkça karmaşık bir hale gelmesini önleyebilmek adına muhasebe işlemleri, tür ve amaç doğrultusunda belli kodlar ile kayıt altına alınır. Yani, muhasebenin sınıflandırma görevi kodlar ile sağlanır. Muhasebenin sınıflandırma işlemine aracılık eden kodlara” Hesap” adı verilirken kodlama sistemine ise” Tek Düzen Hesap Planı” adı verilir. Kod sisteminin mantığı ise aşağıdaki gibidir:
  • Hesap kodunun ilk rakamı hesap sınıfını ifade eder.
  • Hesap kodunun ikinci rakamı hesap grubunu ifade eder.
  • Hesap kodunun üçüncü rakamı ise büyük defter hesabını ifade eder.

Muhasebe Hesap Kodları Ne İşe Yarar?

Muhasebe hesap kodlarında sayılar başroldedir. Ana hesapların üç haneden oluştuğu muhasebe kodlarında ilk hanede yer alan rakam gelir tablosu, bilanço ve nazım hesaplarına göre farklılıklar içerebilir. Bunlar aşağıdaki gibi listelenir:
  • Hesaplar 1, 2, 3, 4 ve 5 rakamları ile başlıyorsa bu hesapların bilanço hesapları olduğu anlamına gelir. Bu sayılardan biri ile başlayan bir hesaba kayıt işleyecek olursanız bilançoya veri işlemiş olduğunuz anlamına gelir.
  • Hesaplar 6 rakamı ile başlamış ise bu hesaplar gelir tablosu hesabıdır. 6 ile başlayan bir hesaba kayıt işlemeniz halinde bu kayıt gelir tablosuna gidecektir.
  • Hesaplar 7 rakamı ile başlıyor ise bu hesap gider hesapları demektir.
  • Son olarak 9 ile başlayan hesaplar ise nazım hesaplarıdır. 9 ile başlayan hesaplar bilgi amacı ile kullanılır ve tali hesap olarak da adlandırılır.

770 Muhasebe Kodu Nedir?

İşletmeye ait yönetimi ilgilendiren kararların alınması, sevk ve idare edilmesi konuları, hukuki ve personel işlerinin takip edilmesi gibi konuların yürütülmesi için gerçekleşen giderler 770 Genel Yönetim Giderleri hesabı üzerinden takip edilir. 770 kodlu hesabın işleyişi borç olarak çalışır ve gerekli düzeltmeler ise alacak olarak takip edilir. Genel yönetim giderleri grubuna ait hesaplar aşağıdaki gibidir:
  • 770 Genel Yönetim Giderleri
  • 771 Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hesabı
  • 772 Genel Yönetim Giderleri Farkları Hesabı.
Şirket dönem sonuna geldiğinde 770 Genel Yönetim Giderleri hesabı 771 Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hesabıyla karşılaştırıldıktan sonra kapatılır.

760 Muhasebe Kodu Nedir?

760 kodlu hesap, Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri hesabı olarak adlandırılır. İşletmenin sahip olduğu mamulün stoklara girmesi ve hizmetin tamamlanmasından mal veya hizmetin alıcıya teslimine kadar olan süreçte yapılan tüm giderler, bu hesaba borç olarak kaydedilir. Dönem sonu geldiğinde ise işletme, 760 ile 761 hesaplarını karşılaştırıp kapatır. 761 Yansıtma Hesabı 631 Pazarlama Satış ve Dağıtım hesabına aktarıldıktan sonra kapatılır. Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri grubuna ait hesaplar aşağıdaki gibidir:
  • 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri
  • 761 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma Hesabı
  • 762 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Fark Hesabı.

320 Muhasebe Kodu Nedir?

320 kodlu hesap satıcılar hesabıdır. Bu hesap ile işletmeye ait faaliyet konusuyla alakalı mal ve hizmet alımlarından kaynaklı senetsiz borçlar takip edilir. Ana kuruluşlar, iştirakler, ortaklar ve bağlı ortaklara olan senetsiz ticari borçların bulunması halinde bilançoda belirtilmesi gerekir. Bu hesabın işleyişi ise, senetsiz borcun doğması halinde 320 hesabına alacak; borcun ödenmesi halinde ise borç olarak kaydedilmesi şeklindedir. Bu gruba ait hesaplar aşağıdaki gibidir:
  • 320 Satıcılar
  • 321 Borç Senetleri
  • 322 Borç Senetleri Reeskontu (-)
  • 326 Alınan Depozito ve Teminatlar
  • 329 Diğer Ticari Borçlar.

Muhasebe Hesap Planı Nasıl Olur?

Muhasebenin temeli Tek Düzen Hesap Planı’ndan geçer. Tüm yıl şirketlere ait sayısal bilgiler muhasebe sistemine işlenir ve işlenen tüm verilerin ölçülebilmesi, yorumlanabilmesi ve karşılaştırılabilmesi için Tek Düzen Hesap Planı kullanılır. Doğru şekilde işlenmeyen mali tablolar şirket hakkında yöneticilere yanlış ve yanıltıcı bilgiler verir. Bu yüzden tüm girdi ve çıktıların doğru ve eksiksiz olarak işlenmesi çok önemlidir. Tek Düzen Hesap Planı, kendine ait bir sisteme sahiptir. Bilanço esasına göre defter tutan işletmeler bu hesap planını kullanmalıdır. Bu hesap planına ait kodlar sabittir ve değiştirilmeden, olduğu gibi kullanılması gerekir. Belirli bir mantık doğrultusunda oluşturulan Tek Düzen Hesap Planı’na ait tabloda her bir rakamın kendine ait bir anlamı mevcuttur.