Başta şirketler olmak üzere diğer tüm işletmelerin muhasebelerinde en önemli kavramlardan biri de cari hesap kavramıdır. Peki cari hesap nedir? Cari hesap takibi nasıl yapılır? Yazımızın genelinde cari hesabın ne olduğuna, takibinin nasıl yapıldığına ve kimler tarafından ele alındığına dair tüm detaylara yer vereceğiz. Cari hesap, ilgili işletme ya da şirketin müşteri ile tedarikçileri arasında gerçekleşen tüm işlemlerin ele alındığı, toplandığı bir hesap türüdür. Bu hesaba göre müşteriniz için bir mal satabilir, alacak yazabilir ya da satış faturası kesebilirsiniz. Bununla birlikte tedarikçi tarafından hizmet ya da mal alabilirsiniz. Neticesinde ise gider yazar veya alış faturası oluşturabilirsiniz. Birçok işletme, şirkete ya da kuruluş müşterileriyle arasındaki ticaretinin devamlılığı için cari hesap yapmaları gerekmektedir. Cari hesap ile birlikte tüm kayıtlar eksizsiz ve doğru biçimde oluşturulacak olup aynı zamanda şirketin ilerleyişi de en iyi biçimde sürdürülecektir. Bir anlamda cari hesap, bir hizmet ya da ürün satışı gerçekleştiren ve o hizmet ve ürünü alan kişinin mal, hizmet, para ve diğer hususlardan dolayı birbirlerindeki alacaklarını da ayrı ayrı istemekten karşılıklı olarak vazgeçme durumu ve bunların hesap kesim tarihine göre ödeme planı kaydettikleri hesap olarak da ele alınabilir. Birbirleri ile borç ve alacak ilişkisi kuran farklı iki firma, birbirleri arasında cari hesap oluşturabilir. Bu iki firma, karşılıklı olarak ihtiyaç halinde birbirleriyle hizmet ya da mal alım satışı gerçekleştirir fakat her seferinde ödeme işlemi yapmazlar. Bunun yerine ise cari hesap yardımı ile birlikte borç ve alacak kaydı tutularak cari hesap takibi yapılır. Cari hesap ilişkisinde borçlu ve alacaklı taraflar sabit olmak zorunda değildir; değişebilir.
Cari Hesap Takibi Nedir
Cari hesap takibi, firmalar tarafından mutlaka yapılması gereken takip sistemlerinden biridir. Bu takibin yapılmasındaki en büyük önem ise oluşabilecek alacak verecek durumunun kayıt altına alınarak altının boş bırakılmamasıdır. Cari hesap takibi, karşılıklı olarak birbiriyle hizmet ve mal alım satım ilişkisi olan şirketlerin, bu akışı kayıt altına alması ve ödeme ilişkisini net biçimde görebilmeleridir. Cari hesap takibi karşılıklı olarak iki firma arasında olduğu gibi firma ile müşteri, firma ile kişi arasında da gerçekleştirilebilecek olan bir işlemdir. Alacak ve borç ilişkisi sürekli olarak değişiklik gösterdiğinden dolayı taraflar arasındaki ticaretin sağlıklı biçimde olması ve kayıtlarının en net biçimde oluşturularak bir boşluğa yer vermemesi için şirket tarafından cari hesap takibinin mutlaka yapılması gerekmektedir. Firmalar kapsamınca genellikle geçmişe ait olan tüm evraklar ve bilgiler muhasebe departmanınca kayıt altına alınır. Fakat cari hesap takibinde sadece geçmiş dönem bilgilerinin değil güncel bilgilerin de takibinin gerçekleştirildiği bilinmektedir. Bu durum bile cari hesap takibinin ne kadar önemli olduğunun göstergesidir.Cari Hesap Takibi Nasıl Yapılır
Mevcut alacakların ve vereceklerin durumu cari hesap takibi ile birlikte çok kolay biçimde belirlenmektedir. Kayıtlar kapsamında herhangi bir aksama durumu da kolaylıkla tespit edilerek durum düzeltilmesi gerçekleştirilebilir. Bunların haricinde firma, alacakların alınmasını planladığı tarihler üzerinden kendi plan tablosunu da oluşturabilir. Tüm bu kriterlerin hepsi cari hesap takibinin ne kadar önemli bir durum olduğunun da kanıtıdır. Cari hesap takibinin önemli olduğu kadar bu işlemlerin nasıl yapıldığı ve yapılması gerektiği de bir o kadar önem taşımaktadır. Cari hesap takip işlemlerinin gerçekleşmesi işletmelere, şirketlere göre farklılık gösterebilir. Buna göre;- Cari hesap takibi yöntemlerinden biri, en eski yöntemlerden biri olarak değerlendirilen cari hesap defteridir. Cari hesap defteri toplamda 3 ana bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerden birinde satıcıların kendi borçları, diğerinde alacaklılar ve bir diğerinde ise bunların haricindeki borç ve alacakların kayıtlarının net biçimde tutulması şeklindedir. Teferruat bir yöntem olan cari defter yöntemi raporlama sistemine uygun bir yöntem değildir.
- Bir başka cari hesap takip yöntemi ise Excel programı üzerinden gerçekleştirilen takip yöntemidir. Cari hesap defterine göre daha kolay bir yöntem olmakla birlikte özellikle de büyük firmaların bir süre sonra hesaplarında karışıklıkların da oluşabileceği zor bir yöntemdir.
- Son cari hesap yöntemi ise cari hesap programlarının kullanılarak hesapların takip edildiği bir yöntemdir. Teknolojiden yararlanılarak gerçekleştirilen bu yöntem tüm ihtiyaçlara cevap verebilen ve kolaylıklar sağlayan en uygun yöntemlerden biridir. Bu tür cari hesap takip programları, firmaların diğer firmalar ile kurduğu borç ve alacak ilişkisini daha rahat biçimde görmesi ve takip etmesini sağlamaktadır. İnternet erişiminin olduğu her yerden bu tür programlar ile birlikte cari hesap takibi gerçekleştirilebilir.