Muhtasar beyanname, gelir vergisine dair beyan türlerinden bir tanesidir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 84. maddesine göre ise işverenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kişiler tarafından kesilen vergi matrahlarının toplu olarak vergi dairesine bildirme işlemidir. Muhtasar Beyanname bir gelir vergisi beyanıdır. Muhtasar Beyanname'nin niteliklerini aşağıdaki sıralıyoruz: •Kesintisi kaynakta yapılan vergiler için verilir. •Stopaj usulü vergilendirme tarzıdır. •Gelir elde eden mükelleften kesilir ve devlete ödenir. •Devlete bildirilir. Bu konuyu örneklendirmek gerekirse; mesela, çalışanlara maaş ödemesi yapılırken ilişkili kişiler için maaş bordrosu düzenlenmelidir. Burada kişiye maaş verilmeden hemen önce brüt tutarlar üzerinden damga vergisi ve gelir vergisi kesintileri yapılmaktadır. Bu kesintiler de Muhtasar Beyanname ile devlete aktarılmaktadır.

Muhtasar Beyanname Yapacak Olanlar Kimlerdir?

•İş Ortaklıkları •Dernekler •Vakıflar •Yatırım fonu yöneten kişiler •Kamu idare ve müesseseleri •İktisadi kamu müesseseleri •Ticaret şirketleri •Ticaret ve serbest meslek erbapları (gerçek gelirlerini beyan etmek zorunda olan kişiler) •Kazançları zirai ve bilançoya tabi olan çiftçiler

Muhtasar Beyanname Ne Zaman Verilir?

Muhtasar beyanname, beyannameyi veren vergi mükellefinin çalıştırdığı işçi sayısına göre aylık veya 3 aylık olarak düzenlenmektedir. Eğer yeni kurulan bir işletmeye sahipseniz çoğunlukla 3 aylık beyannameler tercih edilir. Personel sayınız 10’u geçtiğinde ise muhtasar beyannamenin aylık beyan edilmesi gereklidir. 3 aylık dönemler halinde muhtasar beyanname veriliyorsa bu durum vergi dairesine önceden bildirilmiş olmalıdır. Ziraî ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar hariç olarak, çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olanlar, 94. maddeye göre yapacakları tevkifatla ilgili muhtasar beyannamelerini, bağlı bulundukları vergi dairesine önceden tebliğ etmek şartıyla her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 23. günü akşamına kadar verebilirler (GVK madde 98).

Üç aylık dönemler;

•Ocak, Şubat, Mart dönemi için 23 Nisan •Nisan, Mayıs, Haziran dönemi için 23 Temmuz •Temmuz, Ağustos, Eylül dönemi için 23 Ekim •Ekim Kasım, Aralık dönemi için 23 Ocak Ancak Gelir İdaresi Başkanlığı ilgili tarihlerde değişiklik yapma hakkına da sahiptir.

Muhtasar Beyanname Kodları

Muhtasar Beyanname Kodu Ödeme Türü Vergi Oranı 
011 Asgari Ücretli %15
012 Diğer Ücretli %15- %35
031 Yıllara Yaygın İnşaat İşleri %3
032 Yıllara Yaygın İnşaat İşleri (kurumlara yapılan hakedişlerden) %3
041 Kira Ödemeleri vb. GVK 70. Madde Kapsamında Yapılan Ödemeler %20
042 Kooperatiflere Ait Taşınmazların Kiralanması Karşılığı Yapılan Ödemeler %20
093 Ticaret Borsalarında Tescil Ettirilerek Satın Alınan Diğer Zirai Mahsuller İçin Yapılan Ödemeler %3
Gelir İdaresi Başkanlığı tarihlerde değişiklik yapma hakkına da sahip olduğunu da hatırlatmamızda fayda var. Kira ödemelerinde stopaj indirimi yapılmasına yönelik 23 Aralık 2020 tarihli, 31343 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan 3319 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 31 Mayıs 2021 tarihine kadar kira stopaj oranı %20'den %10’a indirilmiştir. Bu tarihten sonra tekrar bir uzatma söz konusu olmazsa oran yine %20 olarak uygulanacaktır. Bu tarihe kadar brüt kira tutarı üzerinden %10 oranında stopaj uygulanması muhtemeldir.

Muhtasar beyanname hesaplama örneği

Diyelim ki X adında bir şirket var. Bu şirket 11 çalışana sahip ve gerçek kişiden kiralamış olduğu ofisi için aylık olarak 15.000 TL net kira bedeli ödenmektedir. Çalışanlar arasında 3 kişi asgari ücret almaktadır. Bu durumda muhtasar beyannamede beyan edilecek vergi türleri hangileridir? X şirketi 10 kişiden fazla çalışana sahip olduğu için aylık olarak muhtasar beyanname vermelidir. Soruda verilen bilgilere göre ücret gelirleri üzerinden hesaplanacak gelir vergisi, asgari ücret alan 3 kişi 011 kodu ile geriye kalan 8 kişi 012 kodu ile muhtasarda beyan edilmelidir. Ücret üzerinden hesaplanan damga vergisi tutarı ise asgari ücretli ve diğer ücretli ayrımı yapılmadan toplu olarak 302 kodu ile muhtasar beyannamede gösterilmelidir. Kira geliri ise brüt hale getirilerek stopaj oranı hesaplanmalı ve 041 kodu ile muhtasar beyannamede beyan edilmelidir. Aşağıdaki hesaplamaya göre kira tutarı üzerinden hesaplanan ve beyan edilecek olan stopaj tutarı 3.750 TL ‘dir. Brütleştirme Formülü: Net Kira Bedeli / 0,80 (15.000/0,8=18.750) Stopaj Tutarı: 18.750 x 0,20 = 3.750 TL 31 Mayıs 2021 tarihine kadar kira stopajı %10 olarak uygulanacağından hesaplama aşağıdaki şekilde yapılmalıdır: Brütleştirme formülü: Net kira bedeli / 0,90 (15,000/0,9 = 16,666. 67) Stopaj tutarı (16,666.67 x 0,1 = 1,666,67 TL)

302 Muhtasar Beyanname Kodu nedir?

302 Muhtasar Kodu, Damga Vergisi Kanununa göre yapılan ödemelerle ilgili kağıtlar maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar. Ücret Bordroları için bu seçenek kullanılmaktadır. Bordronun brüt tutarı Matrah bölümüne, Vergi bölümüne ise tevkif edilen Damga Vergisi yazılmalıdır.